Jak zachęcić ludzi do nauki
Twoim zadaniem jako trenera jest nie tylko przygotowanie i realizacja planu, ale także motywowanie uczestników i zachęcanie ich do zaangażowania podczas wszystkich sesji.
Istnieje wiele metod i ćwiczeń, które możesz wykonać, żeby zmotywować uczestników i zachęcić ich do nauki.
Wpływ uczestników na cele i tematy treningu
Uczestnicy będą bardziej zmotywowani, jeśli będą mieli wpływ na cele i tematy treningu, a także będą mogli sami wybrać metody nauki, które uważają za najodpowiedniejsze dla siebie.
Możesz to osiągnąć w taki sposób:
- Zapytaj uczestników czego chcą się nauczyć, w jaki sposób chcą potem wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności. Weź pod uwagę ich potrzeby, gdy planujesz trening.
- Reaguj i odpowiadaj na aktualne potrzeby uczestników, które wyrażą podczas treningu. Na przykład na prośby o dodatkowe przerwy, jeśli czują się zmęczeni, itp.
Angażujące i interesujące zadania
Uczestnicy będą bardziej zaangażowani, jeśli zaproponowane przez Ciebie zadania będą różne pod względem trudności i rodzaju. Jednocześnie uczestnicy powinni być w stanie wykonać wszystkie te zadania.
Możesz to osiągnąć przez:
- Ewaluację (przed treningiem), na jakim poziomie prezentują się kompetencje uczestników, co są w stanie zrobić.
- Jeśli poziom ich kompetencji się różni, przygotuj zadania o różnym poziomie trudności.
Bezpieczna atmosfera
Uczestnicy będą bardziej skłonni do współpracy, jeśli podczas treningu będą czuć się bezpiecznie. Wtedy ich chęć do eksperymentowania, pracy na swój sposób i wymyślanie innowacyjnych rozwiązań będzie większa. Chętniej również wyrażą swoje opinie.
Można to osiągnąć między innymi przez:
- Umożliwienie uczestnikom poznanie siebie nawzajem. Im więcej o sobie wiedzą, tym bardziej mogą sobie zaufać.
- Ograniczenie elementu współzawodnictwa. Zaproponowanie metod, które wymagają współpracy.
- Ustalenie zasad pracy wspólnie z uczestnikami. Już to, że uczestnicy znają zasady sprawia, że wiedzą, jakiego zachowania się od nich oczekuje.
- Wspieranie uczestników, jeśli napotkają trudności, których nie mogą rozwiązać bez Twojej pomocy. Zachęcanie uczestników do wzajemnej pomocy.
Twoje pozytywne nastawienie
Możesz także wpłynąć na motywację uczestników przez swoje podejście podczas treningu. Uczestnicy będą zmotywowani, jeśli zobaczą, że Ty również jesteś chętny i zmotywowany do pracy.
Możesz to osiągnąć przez:
- Wyrazy satysfakcji związane z tym, jak przebiega trening.
- Pokazanie uczestnikom, że jesteś zainteresowany tematem treningu, że masz kwalifikacje w tej dziedzinie i że to, co robisz, sprawia Ci przyjemność.
- Okazywanie szacunku uczestnikom i pomaganie im kiedy napotkają trudności, upewnianie się co do tego, czy czują się komfortowo w pomieszczeniu, czy materiały są dobrej jakości i czy narzędzia są odpowiednie.
Wiedza o tym, w jaki sposób uczą się dorośli, byłaby niezmiernie pomocna. Powinieneś wziąć to pod uwagę, gdy przygotowujesz i przeprowadzasz trening.
Jak już powiedzieliśmy wcześniej, ludzie uczą się bardziej efektywnie, jeśli pozostają zmotywowani. Jednocześnie musimy pamiętać, że ludzie uczą się efektywnie na różne sposoby – niektórzy preferują uczyć się z innymi, inni wolą robić to samodzielnie. Niektórzy wolą przetestować coś w praktyce, jeśli mają możliwość. Inni potrzebują więcej teorii, faktów i liczb. Ludzie różnią się również w zakresie preferowanych narządów zmysłów. To one decydują o tym, w jaki sposób postrzegamy otaczający nas świat, jaki rodzaj informacji zauważamy i zapamiętujemy najlepiej. One także wpływają na nasze personalne strategie uczenia się. Oto trzy najpopularniejsze systemy:
- system wzrokowy (wzrokowcy) – lepiej zapamiętujemy to, co widzimy (np. wykresy, infografiki, tabele, obrazy, filmy);
- system słuchowy (słuchowcy) – lepiej zapamiętujemy to, co słyszymy (np. gdy słuchamy innych lub siebie, gdy rozmawiamy z innymi, gdy nikt nas nie rozprasza, albo gdy czytamy czy myślimy na głos);
- system ruchowy (dotykowcy) – lepiej zapamiętujemy, kiedy się możemy czegoś dotknąć, poczuć, spróbować lub ruszać się (np. gdy odczuwamy emocje, gdy dotykamy innych).
Bazując między innymi na tych konkluzjach dotyczących metodologii nauki dorosłych, David Kolb, amerykański teoretyk nauczania, opisał najbardziej efektywny model uczenia się (nazwany Cyklem Kolba), który składa się z czterech faz.
Pierwsza faza to: doświadczenie. Na tym etapie uczestnicy treningu mają okazję czegoś doświadczyć. Dla przykładu, mogą uczestniczyć w ćwiczeniu, dyskusji, grze fabularnej, studium przypadku – każdej aktywności, która pozwoli im: a) spróbować czegoś nowego, b) użyć ich własnych doświadczeń (ich wiedzy, umiejętności, nastawienia). Ta faza jest szczególnie ważna dla ludzi, którzy uczą się poprzez praktykę i dla tych, którzy preferują system ruchowy.
Druga faza to: refleksja. Ta faza umożliwia uczestnikom omówienie ćwiczenia, które już zakończyli. Jest to czas na przedyskutowanie konkluzji, emocji i wszystkich przemyśleń. W rezultacie, nie tylko ludzie mają możliwość wyrażenia swoich opinii, ale także zrozumieć powodu danej aktywności (i włożony w nią wysiłek!). Buduje ona też wzajemne zaufanie (zarówno między uczestnikami, jak i do trenera).
Trzecia faza to: teoria. Ta faza następuje po refleksji dotyczącej danego doświadczenia i prowadzi grupę do podsumowania. Dla przykładu, jeśli uczestnicy już przedyskutowali ich zachowanie, teraz powinni przedyskutować zachowanie ludzi w ogóle. Rolą trenera jest taka pomoc uczestnikom, żeby sami do tego doszli – poprzez stymulowanie dyskusji, zadawanie pytań, itp. Gdy najistotniejsze wnioski zostaną wymienione, następuje moment, w którym trener prezentuje dodatkowe fakty i liczby. Lecz powinno to być dość krótkie, poparte wykresami, rysunkami lub prezentacją PowerPoint. Ta faza jest szczególnie wartościowa dla osób, które potrzebują więcej teorii.
Czwartą fazą jest praktyka. Pozwala uczestnikom na wypróbowanie tego, czego się właśnie nauczyli, a także użycia nowej wiedzy i umiejętności względem własnych potrzeb. Z reguły składa się z ćwiczeń samodzielnych, które jednocześnie umożliwiają kolejne doświadczenia. Ta faza to pierwszy krok do zastosowania nowej wiedzy i umiejętności w praktyce (co powinno być kontynuowane po treningu). Jest to użyteczne dla ludzi, którzy preferują praktykę i konkretne zadania.
Wszystkie fazy są niezbędne, jest także zalecane, aby stosować je według kolejności zaprezentowanej powyżej. Gdy już dopasujemy nasz cały trening i każdą z sesji treningowych do tej metodologii, możemy być pewni tego, że nasi uczestnicy będą uczyć się efektywnie.
Uczenie się można podzielić na aktywne i pasywne. Pasywne uczenie się zawiera takie aktywności, jak słuchanie wypowiedzi czy czytanie książki. Aktywne uczenie się pozwala na doświadczenie na własnej skórze tego, czego mamy się nauczyć, poprzez – na przykład – gry fabularne, dyskusje czy prezentacje stworzone przez uczestników. Choć ludzie są bardziej skłonni do zapamiętania rzeczy, których uczyli się wraz z doświadczeniem, ono samo nie zaprowadzi nas daleko. Musimy także przedyskutować i przemyśleć nasze doświadczenia i uogólnić ich zasady.