Metody szkoleniowe to sposoby osiągnięcia celów szkolenia z uwzględnieniem wybranych treści. Istnieje wiele poradników szeroko opisujących różnorakie metody, dlatego my wymienimy tylko kilka z nich.
Metody umożliwiające przekazanie nowej wiedzy
Należą do nich na przykład:
- Prezentacje stworzone przy pomocy programów takich jak PowerPoint czy Prezi, będące połączeniem wypowiedzi trenera oraz zdjęć, schematów itp.
- Wykłady – krótkie wystąpienia (na ogół nieprzekraczające 20 minut), które pozwolą Ci przekazać wiedzę w sposób usystematyzowany.
- Filmy i animacje pokazujące uczestnikom krok po kroku np. jak używać aplikacji w ich smartfonach.
- Infografiki – prezentujące zagadnienie w formie kluczowych danych liczbowych, pojęć, tabel, wykresów itp.
- Wizualizacje – będące graficzną formą przedstawienia jakiegoś zagadnienia np. w formie rysunku, kolażu itp.
Metody umożliwiające analizę problemów, podejmowania decyzji itp.
Należą do nich na przykład:
- Studia przypadku. Opisy pewnych problematycznych sytuacji (realnych lub wymyślonych), które uczestnicy szkolenia analizują zastanawiając się np. Jaki widzimy problem? Jakie rozwiązanie zostało zastosowane? Jakie są tego konsekwencje?, jak również proponując alternatywne rozwiązania.
- “Drzewa decyzyjne”. Umożliwiają podejmowanie decyzji krok po kroku, od ustalenia, na czym polega problem i jakie są jego alternatywne możliwości rozwiązania, jakie wartości trzeba uwzględniać rozpatrując ten problem aż po podjęcie decyzji, którą uczestnicy uznają za najlepszą.
- Dyskuje. Istnieją różne sposoby przeprowadzenia uporządkowanej dyskusji i powiązane z nimi zasady, takie jak ograniczenie czasu wypowiedzi każdego uczestnika, kończenie wypowiedzi konkretną propozycją itp. Jednym z wariantów jest dyskusja „za – przeciw”, podczas której uczestnicy są podzieleni na dwie grupy, z których jedna wymyśla argumenty „za” danym rozwiązaniem, a druga „przeciw” niemu. Po ich prezentacji wszyscy uczestnicy wybierają najlepsze w ich opinii rozwiązanie.
Metody umożliwiające rozwijanie umiejętności społecznych
Należą do nich na przykład:
- Odgrywanie ról. Uczestnicy wcielają się w role różnych postaci i odgrywają scenkę opisaną w instrukcji, np. jedna osoba odgrywa rolę pracodawcy, który poszukuje pracownika o konkretnych umiejętnościach, a druga osoba odgrywa poszukującego pracy, który te kompetencje posiada.
- Symulacje, które zwykle polegają na tym, że uczestnicy podejmują działania w ramach ”udawanej rzeczywistości” opisane w instrukcji, która wyznacza jej ramy. Ta „udawana rzeczywistość” do pewnego stopnia odzwierciedla sytuacje, które zdarzają się naprawdę. Przykładowo, uczestnicy biorą udział w „pozornym” spotkaniu rady gminy, która ma zdecydować o rozdysponowaniu budżetu na różne cele. Instrukcja określa wówczas np. środki, jakie rada ma do dyspozycji, tryb podejmowania decyzji itp. Mimo, że uczestnicy biorą udział w „udawanej rzeczywistości”, to ich zachowanie i emocje są prawdziwe. W ten sposób uczą się kompetencji społecznych: komunikacji między sobą, współpracy, rozwiązywania konfliktów i podejmowania decyzji.
- Gry, które są rodzajem symulacji z wyraźnym elementem współzawodnictwa. Uczestnicy – grając w ramach określonych zasad – muszą ukończyć zadanie, by uzyskać nagrodę, na przykład zdobyć największą liczbę punktów. W grach mogę rywalizować ze sobą indywidualni uczestnicy lub drużyny. Mogą się one odbywać w sali szkoleniowej, w przestrzeni miasta (gry miejskie) lub w Internecie (gry z wykorzystaniem komputerów, tabletów i smartfonów).
Gdy wybierasz metodę szkoleniową, weź pod uwagę następujące czynniki:
- Cele szkolenia. Jeśli podczas szkolenia uczestnicy mają zdobyć nowe umiejętności, to nie możesz poprowadzić go, posługując się wyłącznie prezentacją.
- Liczbę uczestników. Pamiętaj, że im więcej osób jest w grupie, tym więcej czasu musisz przeznaczyć na realizację metod rozwijających umiejętności i dyskutowanie o ich efektach.
- Czas szkolenia. Im krótszy, tym trudniej będzie użyć metod rozwijających umiejętności uczestników..
- Doświadczenie uczestników szkolenia. Jeśli nie są przyzwyczajeni do pracy metodami rozwijającymi umiejętności, to ich wykorzystanie może zająć więcej czasu.
- Dostępność sprzętu oraz dostęp do Internetu. Jeśli podczas szkolenia chcesz użyć np. jak tabletów, musisz upewnić się, czy organizator może je zapewnić (lub czy uczestnicy mogą je przynieść ze sobą). Musisz też mieć pewność, że jakość Internetu w sali jest wystarczająca.
- Etap rozwoju, na jakim znajduje się grupa, musisz mieć na uwadze to, czy uczestnicy znają się wystarczająco i ufają sobie, aby proponować metody w trakcie których muszą pracować razem (symulacja) lub ujawniać swoje poglądy i wartości (dyskusje, odgrywanie ról).
- Różne style uczenia się uczestników. Istnieje wiele klasyfikacji stylów uczenia się, takich jak podział ludzi na „słuchowców” (tych, którzy uczą się poprzez słuchanie innych, rozmowę, dyskusję itp.), „wzrokowców” (uczących się poprzez materiały graficzne, rysunki itp.) oraz „kinestetyków” (uczących się „w działaniu”, w pracy grupowej itp.). Istotne jest to, aby planując szkolenie uwzględnić różne metody nauczania tak, aby sprostać potrzebom oraz preferencjom edukacyjnym wszystkich uczestników.