Rozdział 5. Przedsiębiorczość

5.1. Przygotuj się na bycie przedsiębiorcą!

Przedsiębiorcą nazywamy osobę, która zakłada firmę/organizację i ponowi finansowe ryzyko, żeby osiągnąć zyski dla siebie lub społeczności. Definicja zawiera się też inne cechy, które powinien mieć przedsiębiorca w zakresie postawy, wiedzy i umiejętności. Przedsiębiorcy postrzegani są jako ryzykanci, ale także innowatorzy, ludzie potrafiący dostrzec potrzeby i możliwości społeczności i odpowiedzieć na nie w odpowiedni i skuteczny sposób.

W jaki sposób ludzie zostają przedsiębiorcami? Niektórzy z natury są innowacyjni i lubią ryzyko, inni uczą się jak zostać przedsiębiorcą poprzez konkretne postawy, wiedzę i umiejętności. Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego działająca przy Komisji Europejskiej przygotowała specjalne ramy nauki przedsiębiorczości w publikacji Nauka przedsiębiorczości w szkołach w Europie. Narodowe strategie, curricula i efekty kształcenia (2012, dostępne pod: http:// eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/135en.pdf, str. 19).

Ten dokument zawiera główne postawy, wiedzę i umiejętności potrzebne, by zostać przedsiębiorcą. Zatem przedsiębiorca musi mieć:

Postawy przedsiębiorcze: wiedzę o sobie i pewność siebie

Te dwie postawy uważane są za podstawę dla wszystkich innych cech niezbędnych przedsiębiorcy:

Inne postawy przedsiębiorcze, które należy rozwinąć, to: przejmowanie inicjatywy, umiejętność podjęcia ryzyka, kreatywność i rozwiązywanie problemów.
Wiedza przedsiębiorcza: znajomość ekonomii i finansów, wiedza w zakresie organizacji i prowadzenia biznesu oraz wiedza o możliwościach kariery i świata pracy.
Umiejętności przedsiębiorcze: praktyczna eksploracja możliwości przedsiębiorczych (np.: kreowanie i wdrażanie planu biznesowego), oraz komunikacja, prezentacja, planowanie oraz umiejętność pracy w grupie.

Podręcznik, który trzymasz, a także materiały dostępne online stworzone w ramach projektu yourKITE wyposażają Cię w scenariusze, których celem jest rozwinięcie większości tych niezbędnych postaw, wiedzy i umiejętności (takich, jak wiedza o sobie, krytyczne myślenie, kreatywność, rozwiązywanie problemów, podstawowa wiedza z zakresu ekonomii i finansów, przedsiębiorczość jako ścieżka kariery, czy wiedza o konkretnych aspektach prowadzenia biznesu – np. modele biznesowe, podejmowanie decyzji, negocjacje, produkcja, style prowadzenia firmy), a także poprawa zdolności komunikacyjnych, prezentowania, planowania i pracy w grupie.

Ta sekcja poinformuje Cię o podstawowych informacjach w zakresie postaw, wiedzy i umiejętności, które rozwinąć możesz dzięki scenariuszom dotyczącym przedsiębiorczości dostępnym w podręczniku.

Choć te informacje należy obowiązkowo przeczytać przygotowując warsztat, mogą być również użyte jako podstawowa wiedza, z której dowiesz się co nieco o przedsiębiorczości. Zacznijmy więc!

5.2. Czy jesteś przedsiębiorcą? IQ przedsiębiorczości

Iloraz inteligencji przedsiębiorczej jest czymś, co można zmierzyć dzięki różnorakim testom. Jednak te testy nigdy nie przewidzą Twojego sukcesu w branży! Powiedzą Ci one czy masz (w momencie podejścia do testu) odpowiednie zdolności i cechy potrzebne, by zostać przedsiębiorcą. Test przedstawiony w tym podręczniku jest adaptacją testu z książki „Start Your Own Business, Sixth Edition: The Only Startup Book You’ll Ever Need” (Zacznij własny biznes, edycja szósta: Jedyna przewodnik, jakiego będziesz potrzebować), napisanej przez zespół grupy Entrepreneur Media. Test ten był zaprojektowany po raz pierwszy przez grupę ubezpieczeniową Northwestern Mutual Life.

Założenia testu są następujące:

Przedsiębiorcy odnoszący sukcesy najczęściej nie uczą się najlepiej w szkole.
Przedsiębiorcy nie są entuzjastami pracy w grupie; gdy są młodzi, preferują pracować sami.
Przedsiębiorcy są zdeterminowani, a nawet uparci, gdy są gotowi podjąć ryzyko i mniej ostrożne działania.
Przedsiębiorcy mniej przejmują się opinią innych i nie lubią codziennych zajęć.
Przedsiębiorcy szybko się nudzą, bez przerwy przenoszą się z jednego projektu do drugiego i gotowi są poświęcić oszczędności na kolejny projekt.
Mimo tego większość przedsiębiorców potrafi dobrze zarządzać przepływem pieniędzy. Mają też nawyk zapisywania celów.
Przedsiębiorcy są z reguły optymistami. Ta cecha charakterystyczna ułatwia im podejmowanie ryzyka.Powtórzmy: posiadanie wysokiego IQ przedsiębiorczości nie oznacza automatycznie, że odniesie się sukces ze swoją firmą, ale że ktoś posiada odpowiednie cechy czy zdolności do tego, aby odnieść sukces, ciężko pracując nad rozwojem swojej firmy.Rozwiąż test ze scenariusza 10.1 i sprawdź, jak wysokie jest twoje IQ przedsiębiorczości!

5.3. Popracuj nad kreatywnością w zakresie innowacji

Dostrzeganie możliwości i potrzeb społeczności jest bardzo ważnym krokiem w stworzeniu pomysłu na biznes, ale sposób, w jaki przedsiębiorca je adresuje zależne są od kreatywności danego przedsiębiorcy. Ćwicz kreatywność każdego dnia, poprzez rozwiązywanie testów i ćwiczeń na kreatywność, np. testy o wielu odpowiedziach, ćwiczenia z niepełnymi wzorami, albo poprzez rozwiązywanie problemów logicznych, rebusów i szarad.

Choć kreatywność jest niezmiernie przydatna w biznesie, ważniejsza jest innowacyjność. Kreatywność oznacza tworzenie czegoś oryginalnego lub niespotykanego, a innowacyjność oznacza tworzenie czegoś, co jest zarówno nowe, jak i wartościowe dla innych. Można więc rzec, że innowacyjność to wykorzystanie kreatywności w praktyce do takich celów, jak rozwiązywanie problemów, odpowiedź na konkretne potrzeby czy możliwości, itp.

5.4. Zawsze zastanów się dwa razy

Tzw. critical thinking (myślenie krytyczne) oznacza wydawanie dobrze uargumentowanych osądów, kierując się logiką, dowodami oraz analizą alternatywnych rozwiązań. Takie myślenie angażuje ciekawość, chęć zdobycia nowych informacji na jakiś temat oraz otwartość na nowe pomysły; wymaga również sceptycyzmu i zdrowego rozsądku, a w końcu oznacza skromność i umiejętność przyznania się do błędu, jeśli fakty zaprzeczają Twoim pomysłom.

Myślenie krytyczne jest w biznesie niezastąpione. Ciekawość i sceptycyzm pomagają przedsiębiorcom w zmianie status quo firmy, poszukiwaniu nowych rozwiązań problemów, przeszukiwaniu rynku, adaptacji do nowych warunków, zauważaniu nowych możliwości, itp. Ponadto osoba, która ciągle poszukuje nowych faktów, a nie opinii, posiada umiejętność odczytywania dwuznaczności i kompleksowości rynku, łańcucha dostaw, wymagań klientów, interesów współudziałowców, itp. Ktoś, kto myśli krytycznie, potrafi z łatwością przeanalizować rynek danej branży, konkurencję i klientów, może też w realny sposób ocenić potencjał, wykorzystać znalezione możliwości i podejmować natychmiastowe decyzje. Jednocześnie potrafi on szybko przyznać się do błędu, jeśli go popełnił lub zawiódł, i zacząć od nowa.

5.5. Poznaj swoich klientów, sprzedaj swój produkt

W tym momencie klasyczny podręcznik przedsiębiorczości przedstawi Ci plan biznesowy oraz informacje jak zorganizować Twoją firmę. Dla kontrastu, my najpierw zarekomendujemy, żebyś poznał swoich klientów i dopasował swój produkt odpowiednio do ich potrzeb i do możliwości, które zauważysz.

Możesz poznać swoich klientów poprzez tzw. „badania rynku”. Oznacza to analizę, dzięki której stworzysz profil swojego klienta. Zrobić go można na podstawie cech: wiek, płeć, stan cywilny, średni dochód, poziom wykształcenia, rodzaj wykonywanej pracy – ale lista może się wydłużyć o kolejne cechy. Najważniejsze jest, żeby znaleźć charakterystykę klienta potrzebną Twojemu produktowi, charakterystykę klientów, którzy mogliby go kupić lub się nim zainteresować.

Można powiedzieć, że trudno jest przewidzieć, czy ludzie coś kupią, że potrzebujesz wiele środków na to, by dogłębnie zbadać to zagadnienie. Dlatego też inną opcją jest stworzenie prototypu Twojego produktu i zbadanie, jak ludzie na niego reagują. Czy go lubią?

Czy uważają, że go potrzebują? Czy od razu spytali o jego cenę? Żeby otrzymać wstępną ocenę, powinieneś zorganizować test z grupą, która – w Twoim mniemaniu – mogłaby być zainteresowana zakupem produktu. Zaprezentuj im produkt, pozwól go przetestować i wysłuchaj, co o nim myślą. Możesz też spróbować sprzedać pierwsze próbki, lub rozdać je i wysłuchać sugestii innych dotyczących różnych aspektów produktu – począwszy od nazwy produktu do jego użyteczności.

Zanim zaczniesz sprzedaż produktu musisz go wycenić. Cenę ustalić możesz obliczając koszt produkcji i dodając zysk, jaki chciałbyś uzyskać. Z drugiej strony, szczególnie w sektorze usługowym, cenę ustalić możesz analizując, ile ludzie będą w stanie za dany produkt czy usługę zapłacić. Ponadto ceny zależne są od tego, co się dzieje na rynku – od popytu i podaży. Gdy zapotrzebowanie na produkt jest wysokie, ludzie kupią więcej Twojego produktu, bądź podobnego od Twojej konkurencji. Ludziom wydawać się będzie, że na rynku jest niedobór tego produktu i jego cena wzrośnie. Jednakże, kiedy Twojego (lub podobnego) produktu będzie na rynku za dużo, a zapotrzebowanie będzie niskie, ceny spadną. Wtedy też (podczas zbyt dużego zaopatrzenia względem zapotrzebowania) Twoi konkurenci zaczną obniżać ceny, chcąc w ten sposób zachęcić klientów do zakupów. Być może będziesz musiał zrobić to samo, jeśli będziesz chciał sprzedać produkt. Możesz też przeanalizować od nowa produkt/ usługę i spróbować zróżnicować towar względem innych, poprzez np. zwiększenie jakości, dodatkowe usługi, specjalne gwarancje, itp.

Miej na uwadze, że ludzie oceniają produkty i usługi, które zamierzają kupić na podstawie ich jakości i ceny. Możesz więc zaprezentować siebie jako firmę, która dostarczyć może: produkt wyższej jakości, niż konkurencja, przy zachowaniu takiej samej ceny; produkt takiej samej jakości, ale za niższą cenę; w najlepszym wypadku – produkt wyższej jakości za niższą cenę. Ponadto, gdy myślisz o cenie, jaką klient może zapłacić za produkt czy usługę, weź pod uwagę koszty, które klient być może będzie musiał ponieść w związku z: czasem potrzebnym, by kupić produkt; kosztami transportu – musi jechać do sklepu lub Twojego biura, żeby go zdobyć; z rezygnacją z dotychczas kupowanego produktu; z upokorzeniem (jeśli klient będzie musiał w jakiś sposób przyznać, że ma problem, gdy kupuje Twój produkt, np. specjalny preparat medyczny). Ostatecznie tylko Twój klient pozna finalną cenę, jaką zapłaci za kupiony u Ciebie produkt.

5.6. Skąd możesz być pewien, że osiągniesz zysk?

Zyski w biznesie są sprawą kluczową. To główny cel każdego przedsiębiorcy. Osiągnięcie zysków powinno być Twoim priorytetem, podczas tworzenia pomysłu na biznes. To nie oznacza, że musisz stać się zawziętym kapitalistą! Oznacza to po prostu, że chcesz stworzyć dobry, trwały biznes, trwałą organizację. Zyski oznaczać będą, że Twój projekt działa bez zarzutu, że masz środki na przyszłe inwestycje i kolejne projekty.

Jednak zanim będziesz osiągał zyski, upewnij się, że pokrywasz wszystkie koszty produkcji. Musisz zrozumieć swoje koszty. Każdy biznes generuje dwa typu kosztów: stałe i zmiennie. Zmienne koszty to te, które zmieniają się wraz z liczbą produktów, które produkujesz. Na przykład, jeśli otworzysz piekarnię, niektóre z kosztów zmiennych stanowić będą opłaty za składniki do pieczenia ciast. Wraz ze wzrostem liczby upieczonych ciast, proporcjonalnie wzrasta bezpośredni koszt składników. Stałe kosztu to te, które nie zmienią się niezależnie od liczby upieczonych ciast – na przykład czynsz za sklep, w którym mieści się piekarnia zawsze płacisz taki sam, niezależnie od liczby ciast. Możesz w to włączyć także te koszty, które zmieniają się wraz z liczbą ciast, ale jest bardzo ciężko obliczyć w jaki sposób. Dobrym przykładem będzie rachunek za prąd, jaki zużyjesz. Wiesz, że będzie się różnił wielkością zależnie od liczby ciast, ale zbyt trudne i czasochłonne jest obliczanie różnicy. Lepiej włączyć opłatę za prąd do kosztów stałych i użyć średniej ceny z kilku miesięcy jako wyznacznika.

Gdy już znasz swoje koszty, możesz obliczyć całość generowanych kosztów tak:

Całkowite koszty = Stałe koszty + X liczba produktów*zmienne koszty/produkt

Cokolwiek sprzedasz w ciągu miesiąca lub roku przedstawia Twój całkowity przychód i możesz obliczyć go w taki sposób:

Całkowity przychód= X liczba sprzedanych produktów* cena/ produkt

Teraz musisz obliczyć punkt zrównania kosztów (tzw. break-even point), oznaczający to ile produktów musisz stworzyć i sprzedać, aby pokryć koszty produkcji; to znaczy ile ciast musisz sprzedać miesięcznie/rocznie, żeby Twój przychód równał się Twoim całkowitym kosztom.

Oto jak go obliczyć:

całkowite przychody = całkowite koszty

X liczba sprzedanych produktów * cena / produkt = stałe koszty+ X liczba produktów*- koszty zmienne /produkt

X liczba sprzedanych produktów * cena / produkt – X liczba produktów *koszty zmienne/ produkt = koszty stałe

X liczba sprzedanych produktów (cena / produkt – koszty zmienne/produkt)=koszty stałe X liczba sprzedanych produktów =koszty stałe : (cena/ produkt-zmienne koszty/produkt)

Przykład:

całkowite przychody = całkowite koszty

X * 5 euro = 2000 euro + 3 euro*X

X*5 euro – X*3 euro = 2000 euro

X* (5euro-3euro) = 2000 euro

X = 2000 euro : 2 euro

X = 1000

W tym przypadku przedsiębiorca powinien wyprodukować 1000 sztuk produktu, aby pokryć koszty stałe (2000 €/miesiąc) oraz koszty zmienne (3€/produkt).

Punkt zrównania kosztów jest niezbędny przy podejmowaniu decyzji dotyczących cen, a także tych dotyczących optymalizacji produkcji. Pozwala na pragmatyczny przegląd kosztów, na jakie Cię stać, ceny jaką powinieneś ustalić za swój produkt oraz na pracę, jaką Ty i Twoi pracownicy musicie wykonać, aby osiągnąć zysk.

Teraz załóżmy, że chcesz, osiągnąć jakiś zysk – na przykład 500 € miesięcznie. Oto jak możesz wyliczyć ile produktów musisz sprzedać, aby osiągnąć taki zysk:

całkowity przychód – całkowite koszty= 500 euro

(X*5 euro) – (2000 euro + X*3 euro) = 500 euro

X*5 euro – 2000 euro – X*3 euro = 500 euro

X*2 euro = 500 euro + 2000 euro X=2500 euro/2 euro

X=1250

A więc, aby osiągnąć 500 € zysków, przedsiębiorca musi sprzedać 1250 sztuk produktu.

Takie szacunki, punktu zwrotu kosztów i pewnego zysku są podstawowymi narzędziami finansowymi, którymi każdy przedsiębiorca powinien umieć się posługiwać. Pomogą Ci one oszacować budżet i przepływ pieniędzy w Twojej firmie, a także wspomogą Cię w przewidywaniu kosztów, produkcji, wielkości zatrudnienia, itp. oraz w rozwijaniu strategii sprzedaży.

5.7. Wymyśl i rozwiń swój biznes: szablony modeli biznesowych

Szablony modeli biznesowych to narzędzie w przedsiębiorczości i zarządzaniu, stworzone przez Strategyzer.com. W porównaniu do tradycyjnych planów biznesowych, to narzędzie pozwala przedsiębiorcy na jednej tylko stronie przedstawić cały pomysł na biznes:

Szablon modelu biznesowego

Przygotowane dla:

Data:

Przygotowane prze:

Wersja:

Kluczowi partnerzy

Kluczowe działania

Propozycja wartości

Relacje z klientami

Grupy klientów

Kluczowe zasoby

Kanały

Struktura kosztów

Źródła przychodów

This work is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported License. To view a copy of this license, visit: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ or send a letter to Creative Commons, 171 Second Street, Suite 300, San Francisco, California, 94105, USA.

DesigneD by: Strategyzer AG

The makers of Business Model Generation and Strategyzer

Szablony modeli biznesowych powinny zostać użyte w następujący sposób:

Przedsiębiorca powinien przemyśleć, jakim klientom chce dostarczać produktów/usług (grupy klientów). Spróbuj zidentyfikować wszystkie grupy, do których mógłby dotrzeć Twój biznes poprzez produkt, który chcesz sprzedawać; oprócz tego przemyśl kluczowe zasoby i współpracowników, których możesz potrzebować, a także zadanie, jakie chcesz wykonywać.
Zacznij z pierwszą grupą klientów.
Zastanów się, co możesz dostarczyć tym klientom (usługi, produkty, relacje, itp.), czyli jakie dobra im proponujesz, co możesz wnieść w ich życie?
Wtedy zdecyduj, w jaki sposób możesz dostarczyć im te dobra, jakimi kanałami, a także jak Twoje produkty/usługi dotrą do klientów.
Te typu kanałów i te typy dóbr, które zaproponujesz, wpłyną na rodzaj relacji, jaką chcesz stworzyć ze swoimi klientami (bezpośrednia, pośrednia, internetowa, personalna, itp.)
Następnie musisz podjąć decyzje w sprawie ceny, jaką nałożysz na produkt, a także mechanizmów, jakich użyjesz, by klienci Ci płacili (źródła przychodów); jak specyficzna grupa klientów zapłaci za produkt/usługę, które dostarczysz, jakie zniżki czy oferty specjalne możesz im zaproponować itp.
Powinieneś teraz przemyśleć zasoby, które będziesz musiał stworzyć, zdobyć i dostarczyć swoim klientom i firmie (kluczowe zasoby). To mogą być zasoby finansowe, zatrudnienie, infrastruktura dla produkcji i sprzedaży itp.
Następnie musisz zdecydować, jakie będą główne działania, dzięki którym stworzysz i dostarczysz dobra (produkty, usługi, relacje, itp.), które obiecałeś swoim klientom (kluczowe działania).
Aby zdobyć kluczowe zasoby i wykonać kluczowe działania, będzie z pewnością potrzebował pewnych partnerów (dostawców, urzędników, partnerów biznesowych, itp.). Ci ludzie mogą stworzyć kolejną grupę klientów Twojej firmy.
Teraz określ koszty (stałe i zmienne) prowadzenia biznesu i spróbuj zdefiniować konkretne koszty, jakie poniesiesz za dostarczenie dobra do konkretnej grupy klientów, którą wybrałeś.
Kiedy skończysz z tą grupą klientów, powinieneś kontynuować planowanie z następną grupą klientów, począwszy od dóbr, jakie chcesz im dostarczyć. Możesz zauważyć zmianę ról zależnie od rodzaju klientów. Pewien typ klienta może stać się partnerem w dostarczeniu dobra innemu klientowi Twojej organizacji.

Szablony modeli biznesowych mogą być użyte także w czasie planowania projektu, ćwiczenia czy wydarzenia. To narzędzie służy do planowania, wypełniając jednocześnie cele służące zarówno przedsiębiorczości, jak i zarządzaniu.

5.8. Kierownictwo z klasą

Twoja organizacja i pracownicy potrzebują szefa, i jako przedsiębiorcy jest to Twoja odpowiedzialność, by przejąć ster. Jest wiele różnych stylów kierowania, które wybrać się powinno w odniesieniu do osobowości lidera, doświadczenia pracowników, zaangażowania, kompetencji i pod kątem biznesu – w odniesieniu do celów, ram czasowych ich presji zewnętrznej.

Psycholog Kurt Lewin wyróżnia trzy style zarządzania: autokratyczny, demokratyczny i leseferyzm. Kiedy kierownicy autokratyczni podejmują decyzję, to nie biorą pod uwagę zdania swoich podwładnych, ani ich życzeń czy potrzeb; nawet, jeśli ich perspektywa mogłaby być użyteczna. Ten styl jest skuteczny, kiedy lider musi podejmować szybkie decyzje, jednakże w średnio- i długoterminowej działalności styl autokratyczny demoralizuje podwładnych, tworzy napięcia i powoduje odejścia z pracy. Liderzy autokratyczni preferowani są w tych organizacjach, gdzie decyzje muszą być podejmowane natychmiast, ale także tam, gdzie członkowie zespołu nadal są na początkach swoich karier i lider musi wyjaśniać im, w jaki sposób działa organizacja. Jednak, gdy podwładni z czasem rozwiną się pod względem wiedzy, umiejętności oraz zaangażowania względem formy, styl powinien zostać zmieniony na demokratyczny.

Liderzy demokratyczni zawsze liczą się ze zdaniem innych podczas podejmowania decyzji i upewniają się, że każdy z podwładnych zabierze głos i wyrazi swoją opinię, potrzeby i życzenia. Na końcu i tak to kierownik podejmie decyzję, ale często dochodzi najpierw do konsensusu z pracownikami. Ten styl sprawia, że wzrasta zaangażowanie ludzi do pracy i organizacji oraz ich motywacja. Jednakże ten styl nie zawsze jest skuteczny, szczególnie, jeśli trzeba podjąć decyzje szybko. Mimo tego ten styl jest preferowany w większości organizacji, z uwagi na jego oczywiste zalety, jednak, aby był skuteczny i przynosił dobre rezultaty, podwładni muszą posiadać choćby przeciętne kompetencje, doświadczenie i zaangażowanie, a także muszą wykazać chęć bycia włączonym w proces podejmowania decyzji.

Leseferyzm zakłada, że liderzy nie są zbyt zaangażowani w proces podejmowania decyzji – zapewniają wolność swoim podwładnym, którzy sami decydują jak wykonywać swoją pracę oraz jak osiągać cele firmy. Autonomia, jaką dzięki temu uzyskują pracownicy, może prowadzić do wzrostu satysfakcji z pracy oraz zwiększenia kreatywności. Jednakże gdy podwładni czy zespół nie są wystarczająco kompetentni, nie są zbytnio zaangażowani w osiągnięcie celu organizacji, ten styl może zaszkodzić nie tylko organizacji, ale także tym pracownikom, którzy są bardziej odpowiedzialni od innych. Innymi słowy, ten styl działa perfekcyjnie tylko wtedy, gdy pracownicy posiadają wysokie kompetencje, szerokie doświadczenie i są głęboko zaangażowani, a lider może zlecić im wiele zadań. Oczywiście ten styl nie zadziwia w sytuacji, w której podwładni rozpoczynają dopiero karierę, są nowi w firmie, albo nie chcą być odpowiedzialni za swoją pracę i decyzje. Niezależnie od typu zespołu czy podwładnych, pewne ważne decyzje nadal powinny być podejmowane przez lidera.

5.9. Stwórz etyczny i odpowiedzialny biznes

Jak mogłeś zaobserwować w szablonie modeli biznesowych, Twój biznes, a tym samym twoje zyski, zależą ciągle od współpracowników: udziałowców (jeśli dzielisz biznes z innymi partnerami), klientów, pracowników, dostawców i innych kluczowych dla społeczności partnerów. Aby uzyskać ich trwałe wsparcie, musisz traktować ich dobrze, w społecznie odpowiedzialny sposób. Dlatego też powinieneś rozwinąć swój własny kod prowadzenia, decydowania o podstawowych wartościach, które Ty i Twoja firma chcecie szanować, a także zestaw zasad, według których działaś będzie Twój biznes. Ten kod moralny powinien zawierać podstawowe aspekty społecznej odpowiedzialności zbiorowej, jak zdefiniował to Wayne Visser (2011):

Tworzenie dóbr – biznes powinien tworzyć dobra, które przyczyniają się do wzrostu i rozwoju społeczności;
Skuteczna kontrola – firma powinna być przejrzysta w tym, co robi, informować o regularnych czynnościach;
Integralność środowiska – celem firmy powinno być ograniczenie odpadów oraz redukcja zanieczyszczenia, a także wykorzystanie energii odnawialnej;
Wkład w społeczeństwo – firma powinna wspierać lokalną społeczność, poprzez zapewnienie środków (finansowych i innych) do osiągnięcia celów rozwoju; powinna inwestować w edukację, programy społeczne czy środowiskowe, które organizowane są przez lokalne grupy i organizacje pozarządowe.

Ponadto firma powinna respektować pewne zasady rekomendowane przez organizacje takie, jak Organizacja Narodów Zjednoczonych, czy Komisja Europejska. Firma powinna respektować i traktować jak własne 10 zasad stworzonych przez inicjatywę Organizacji Narodów Zjednoczonych o nazwie „Global Compact”, która skupia się na takich aspektach, jak prawa człowieka, zasady i prawa w pracy, środku dotyczące środowiska i przeciwdziałaniu korupcji. Firma powinna więc respektować, promować i chronić prawa człowieka, musi się też upewnić, że jej dostawcy także je respektują (zasady 1-2). Następnie firma powinna wyeliminować, jeśli dotyczy, wszystkie formy zmuszania ludzi do pracy oraz pracy nieletnich, a także wszystkie typy dyskryminacji (dotyczy także dostawców oraz partnerów biznesowych). Firma powinna szanować wolność zrzeszeń wśród pracowników w celu tworzenia związków zawodowych czy transakcji grupowych (zasady 3-6). Ponadto firma powinna być odpowiedzialna w zakresie środowiska, stosować technologie przyjazne środowisku i być świadomą i ostrożną w zakresie wyzwań, przed jakimi ono staje (zasady 7-9). Na koniec firma powinna wyeliminować i działać przeciwko jakiejkolwiek formy korupcji (zasada 10).

Stworzenie i przyjęcie kodeksu etycznego pomaga biznesowi dobrze prosperować, a jednocześnie buduje i utrzymuje dobre i trwałe relacje ze współpracownikami. Etyczne i odpowiedzialne zachowanie tego typu pomaga firmie w dłuższej perspektywie poprzez uzyskanie wsparcia społeczności, zwiększenie liczby klientów, wzrost zysków dla udziałowców, a jednocześnie kreowanie dobrych wartości dla społeczeństwa, w którym działasz.